Skip to main content

Ti taricaya ken ti charapa ket dua (2) a napateg nga puli ti pawikan gapu iti kontribusion ti itlog ken karne da iti taraon ti lokal a populasion, ken paggapuan ti pagbirokan wenno income da manipud iti panag-ilako kadagitoy a produkto.

Itatta a bulan ti Hulyo tawen 2023, dagiti komunidad ti San Juan, Nueva Alegria, Puerto Juan, Sanchez Cerro ken San Francisco de Chiwaza ket nag-inisyatiba a mang-imanehar iti natural a pag-itlugan ti taracaya ken charapa. Ti panggep ket ti panangpaadu manen ken panangisubli kadagiti natural a populasion da iti labneng ti Morona, iti hurisdiksion ti teritorio ti Wampis Nation.

Daytoy a proseso ti panagsubli ti sumagmamamno a paset ti nakaparsuan ket gapu iti proyekto a Transformative Pathways nga ipatpatungpal ti Wampis Autonomous Territorial Government. Kas umuna a nadakamat, ti umana a paset ti panangtarawidwid kadagiti pawikan iti danum kadagiti komunidad ti Wampis iti Morona Basin, ket naitandudo bayat daytoy a panawen.

Wampis woman planting taricaya eggs, in the Puerto Juan Indigenous Community.
Babai manipud Wampis, agmulmula ti itlog iti nainsigudan a komunidad ti Puerto Juan Ladawan ni GTANW
Wampis women on the Morona River, visiting natural beaches to collect taricaya eggs.
3. Babai a nagbisita iti taaw, agkolkolekta iti itlog ti taricaya iti karayan ti Morona. Ladawan ni GTANW

Ti proyekto ket nagrugi babaen iti panangbigbig kadagiti komunidad ken dagiti matalek a tattao (wenno pamilia)a nakapagsanay iti nadumaduma a proseso a kasapulan iti panag-taraken iti pawikan. Iti agdama, addaan iti sisentai tres (63) a pagummokan iti puli ti taricaya ken dua (2) a pagummokan ti puli ti charapa ti mai-manmanehar iti semi-natural(developed)nga aplaya a masarakan kadagiti komunidad. Iti panagtultuloy ti panawen ket manamnama nga ad-adu pay nga umok ti dua (2) nga puli ti pawikan iti maurnong.

Ti GTANW, nga addaan kastoy a proyekto, ket espesipiko a panggep na a taginayonen ti potensial ti biodibersidad ken dagiti dadduma pay a napateg nga ekosistema babaen ti panag-optimisar ti maysa a socio-teritorial a sistema ti panagturay. Napateg nga maitampok, a daytoy ti wagas ti GTANW para iti proyekto a Transformative Pathways, ken daytoy ket pagserbian na ti komunidad a nakipaset ditoy. Daytoy ket gapu ta panggep ti proyekto a suportaran ti pannakamantenar ti kultural a konserbasion manipud iti parabur iti law-ang a pang-igigeman dagitoy a komunidad iti teritorio da, nga daytoy ket napateg iti pannakaisubli iti seguridad ti taraon ken natalged a pannakausar daytoy para iti masakbayan.