Skip to main content

Dagiti karbengan iti daga ken rekurso

Dagiti karbegan iti daga ken rekurso (masansan a mainaig kas ‘dagiti kalintegan iti daga, teritorio ken rekurso’) ket fundamental iti pagimbagan dagiti nainsigudan nga umili ken para iti konservasion ti biodiversidad. Ti panagsalaknib kadagiti karbengan iti daga ken rekurso ti mangsungbat kadagiti isyu kas ti di panangiraman a konservasion babaen ti panangbigbig kadagiti karbengan dagiti nainsigudan nga umili a mangtagikua, mangimanehar ken mangusar kadagiti tradisional a dagdaga ken rekursoda.

Suportatan daytoy a proyekto dagiti karbengan dagiti nainsigudan nga umili a mangtagikua ken mangimanehar kadagiti dagdaga segun kadagiti sustenable nga aramidda, ken isu a panggep daytoy nga aramiden a mas sustenable pay a porma ti konservasion. Kadagiti pagilian kas ti Kenya, daytoy a trabaho ti mangpakan iti agdama a pannakaipatungpal iti Linteg ti Daga ti Komunidad wenno Community Land Act babaen ti panagtulong kadagiti komunidad a masalakniban dagiti titulo ti komunidad tapno sustenable a maimanehar ken maiturayanda dagiti dagada.

Zoraida Tinco Maldonado (40 years old), of the Quechua people, harvests corn on her farm at the end of June. Community of Hualla, Hualla district, Victor Fajardo province, Ayacucho region, Peru. Photo: Luisenrrique Becerra Velarde / CHIRAPAQ.
Ni Zoraida Tinco Maldonado (40 a tawen), manipud iti umili a Quechua, ti agan-ani kadagiti mulana a mais iti maudi a paset ti Hunio. Komunidad ti Hualla, Distrito ti Hualla, Probinsiia ti Fajardo, Rehiyon ti Ayacucho, Peru. Ladawan ni Luisenrrique Becerra Velarde / CHIRAPAQ.

Dashed line

Aktibidad

Filter

PIKP Hills

Ehekutibo a Pakagupgopan: Maysa a Surbey ti Hurisprudence a mang-apektar kadagiti Nainsigudan nga Umili ken dagiti Kalintegan da iti Nagaudan a Daga ken Rukurso da iti Pilipinas (tawen 2009-2023)

Daytoy a surbey ket mangidatag iti pangkabuklan ti agdama a legal a balangkas maipapan kadagiti karbengan dagiti Nainsigudan nga Umili iti Pilipinas. Ilanad na ti paka-istoryaan ti legal a pannakabigbig dagiti kalintegan dagiti Nainsigudan ng Umili, agraman dagiti kalintegan iti teritorio, kadagiti nailian a linteg…
13.03.24
A new dawn Mt.Elgon forest. Photo by Dickence, CIPDP

Iti batayan nga linya ti panagadal iti agdama nga balangkas iti polisiya para kadagiti IPLC panggep ti panagbigbig iti karbengan daga ken ti nainsigudan ken lokal nga kaamuan iti konteksto iti biodiversity conservation ijay kenya

Iti batayan nga linya ti panagadal iti agdama nga balangkas iti polisiya para kadagiti IPLC panggep ti panagbigbig iti karbengan daga ken ti nainsigudan ken lokal nga kaamuan iti konteksto iti biodiversity conservation ijay kenya ket proyekto iti Forest Peoples Program (FPP) Ti panggep na…
07.03.24
Artikulo

E-Sak Ka Ou Declaration

Naaramid daytoy a deklarasion iti Asia Regional Conference iti karbengan dagiti nainsigudan nga umili, Biodibersidad, ken pangbalbaliw ti klima, a naangay idi Nobiembre maika-5 inggana maika-8, iti tawen 2023 idiay Krabi, Thailand “Ti biag ken daga ket agpada. Datayo ket agpada iti daga. Nagapu tayo…
04.01.24
Sunset over Wampis village of Soledad, Peru. Credit Vicki Brown, FPP

Suma iti Pangkabuklan: Umun-una nga panag-adal it legal nga balangkas iti karbengan ti daga ken kaamuan ti nainsigudan nga umili ken dagiti lokal nga komunidad iti Peru

Inadal ditoy nga papel iti panangbigbig iti karbengan ti daga ken kaamuan iti nainsigudan nga umili ken dagiti lokal nga komunidad iti Peru. Sistematiko nga inusig iti napapateg nga nasyonal ken sub-nasyonal nga legal nga balangkas, dyudisyal ken pang-administratibo nga keddeng, napapateg nga pampubliko nga…
13.12.23
Artikulo
IIFB Indigenous caucus at COP15 in Montreal, Canada.

Nainsigudan nga Umili ken ti Kunming-Montreal Biodibersidad a katulagan

During UN Convention on Biological Diversity’s COP15 meeting in Montreal, December 2022, representatives from Forest Peoples Programme (FPP), UNEP-WCMC, Indigenous Information Network (IIN), The Autonomous Territorial Government of the Wampis Nation (GTANW), Asia Indigenous Peoples Pact (AIPP) and IMPECT all participated. Global and local project partners supported…
30.08.23
Bidyo

Panagsango iti panakapukaw, panangsalaknib iti biag

Daytoy a pabuya ket naaramid babaen iti panagtinnulong iti nagbaetan ti LifeMosaic ken adu a lider dagiti nainsigudan nga umili, agar-aramid kadagiti pabpabuya ken mangit-ited balakad manipud Africa, Asia, Latin America ken Polynesia. Daytoy a pabuya ti mangibaga kadagiti istorya maipanggep kadagiti peggad kadagiti kinabaknang…
24.05.23

Nayon nga Impormasion

Nayon nga Impormasion Masansan nga agsagsagarap dagiti nainsigudan nga umili kadagiti diskriminasion ken mailaklaksidda manipud kadagiti proseso a panagbukel iti desision a mainaig iti panangimanehar kadagiti tradisional a dagdaga ken rekursoda. Daytoy ti nangitunda kadagiti adu a pannakadadael kadagiti biag ti aglawlaw ken ti pannakapukaw iti tawid a kultura ken pagturatenna dagiti kaadduan a nakaro a karit a sangsanguen dagiti nainsigudan nga umili iti adu a paset ti lubong. Ti panangisigurado kadagiti karbengan ti daga ken rekurso ti mangsungbat kadagitoy nga isyu babaen ti panagbigbig kadagiti karbengan dagiti nainsigudan nga umili a mangtagikua, mangimanehar, ken mangusar kadagiti tradisional a daga ken rekursoda ken ti panangirupir iti panangbigbig kadagitoy a karbengan dagiti dadduma pay a maseknan. Maibilang ditoy ti karbengan iti nawaya ken siaammo a pammalubos wenno Free Prior and Informed Consent (FPIC) sakbay iti aniaman nga aktibidad a mabalin a makaapekto kadagiti dagdaga ken rekursoda.

Ditoy a proyekto, dagiti aktibidad a maibilang ti panagsanay iti tukad komunidad tapno mailawlawag dagiti plano iti panangusar iti daga, pagpilian kadagiti sustenable a pagbiagan ken panagmapa nga addaan nalawa a partisipasionna. Ti suporta dagiti inisiatiba iti tukad komunidad ket manamnama nga agturong kadagiti napatibker a panagtignay dagiti nainsigudan nga umili ken lokal a komunidad, kas kadagiti sistema a panagmonitor a nakabase kadagiti komunidad, ken ti panagurnong ken panagusar kadagiti datos ti biodiversidad kadagiti luglugarda.

Babaen ti panangidatag kadagiti napapateg a kontribusion a maaramidan dagitoy a komunidad ken teritorioda kadagiti prioridad iti nasional a biodiversidad, daytoy a proyekto ket mangpairteng iti seguridad iti panagtalinaed iti daga iti pangmabayagan a panawen.

Khun Tee explains about the dividing of arable areas in each section. Photo by Sunaree, PASD
Panagpalawag ni Khun Tee ti dibision dagiti lugar a nadam-eg iti lugarda. Ladawan ni Sunaree/PASD